هر کسی ممکن است فکر کند،اولین اقدامی که اتخاذ می شود این است که دقیقاً تشخیص دهد در اثر کدام بیماری،پرنده  بیشترآسیب می بیند. اما این دلیل نیست. مهمترین کاری که ابتدا انجام می شود اینست که فورا پرنده را گرفته و در جای گرم قرار دهیم یا ترجیحا آن را در قفس بیمارستان(انباکتور) قرار دهیم. برای تمام پرورش دهندگان قناری،قفس بیمارستان باید مجهز به لوازم و تجهیزات معمول باشد.

پرنده در قفس بیمارستان به آرامش خواهد رسید و گرم می شود،پرنده برای درمان به این عامل نیاز دارد. باید به پرنده آب و غذا داده شود و ظرف آب و غذا را در جایی قرار دهیم  که دسترسی به آن آسان باشد و در این مورد دقت بیشتری کنیم.

علایم بیماری به فرد نگهدارنده اطلاعاتی را در مورد ماهیت بیماری می دهد و دارندگان قناری با تجربه با میزان کمی از دقت ممکن است تشخیص دهند که قناری بیمار شده است، هر چند که تشخیص بسیاری از بیماری های پرند گان آسان نیست. حتی گاهی اوقات دامپزشکان نیز در تشخیص بیماری پرنده دچار مشکل میشود. دام پزشک متخصص پرنده ممکن است بعد از بررسی های زیاد بر روی پرنده علت بیماری را پیدا نماید .

بنابراین مبتدی ها نباید در درمان  پرنده ریسک کنند تا وقتی که آنها (به محض اینکه امکان پذیر باشد)اطلاعات تخصصی را به دست بیاورند.

خوشبختانه بسیاری از بیماریها با توجه به علایم بیماری ،حتی برای تازه کاران خیلی راحت قابل تشخیص هستند و بسیاری از پرندگان می توانند تنها با استفاده از گرما و استراحت درمان شوند .

دامپزشک متخصص پرندگان زینتی بهترین کسی است که پرنده بیمار را درمان میکند اما این حسی را برای دارندگان پرنده به وجود می آورد تا بیشتر یاد بگیرند که میتوانند تا حدودی بیماری پرنده را تشخیص دهند و درمان کنند. هر چندکه باید احتیاط لازم ,در اعمال هر گونه طبی انجام شود ، از دامپزشک پرنده خود راهنمایی بخواهید .

بررسی دقیقتر : دارندگان پرنده همیشه سعی میکنند که زندگی پرنده بیمار را نجات دهند ، حتی یک پرنده بی ارزش هم حق زنده بودن دارد . بعد از اینکه پرنده چند ساعتی در قفس بیمارستان بماند ، بررسی دقیقتر می تواند انجام شود.

۱-پرهای اطراف مقعد را بردارید و ببینید که آیا مقعد کثیف و لزج است ، اگر چنین است نوعی مشکل گوارشی یا عفونت روده ای را نشان میدهد .

۲-اگر علامت تیره بر روی پوست شکم وجود دارد ، میتواند نشان دهد عفونت کبدی باشد و بهترین کار این است که بدون معطلی به دامپزشک مراجعه شود .

۳-گوشت اطراف استخوان جناق را لمس کنید ، اگر شل و نرم به نظر برسد ، نشانه دیگری است که پرنده بیمار شده است .

۴-اشک ریزی در ناحیه چشمی یا خیس بودن سوراخ بینی و خس خس کردن میتواند نشان دهنده Aspergillosiباشد . این بیماری تقریبا غیر قابل درمان است و از طریق استنشاق کردن تخم ها به سیستم تنفسی به وجود می آید . اما خوشبختانه در بیشتر موارد این یک علت تنفسی جزئی است که دامپزشک میتواند آنرا درمان نماید .

۵-زمانیکه تنفس پرنده دچار مشکل شده است ، بیماری جدی تر است . نفس نفس زدن یا باز کردن نوک میتواند نشانه آبله قناری باشد . به دنبال کورک ها روی انگشتان پا ، پایین نوک و در امتداد لبه بالها بگردید .

۶-اگر پرنده تازه بیمار شده و دائم خودش را میخاراند، بدنش میتواند از کرم های ریز پر شده باشد پرنده ماده میتواند طریق چسبندگی مبتلا به بیماری شود . اگر بعد از بررسی ، هیچگونه علایم بیماری تشخیصی مشاهده نکردید ، یک نگاه کلی دیگر به پرنده بیندازید . شاید متوجه تورم یا شکستن بال یا پای پرنده بشوید . شاید پرنده عفونت چشم دارد و نواحی ملتهب دور چشم دیده شود .

سعی کنید هر علت دیگر را بررسی کنید . آیا رژیم غذایی پرنده منظم است ؟ آیا کمبود کلسیم ، ویتامین ها و یا پروتئین وجود دارد ؟ آبا آب نوشیدنی آلوده است ؟ آیا ممکن است درجه حرارت بدن پرنده کمتر از حالت عادی بدنش باشد ؟ آیا غذا فاسد شده است ؟

چنانچه حدس میزنید که پرنده فاقد هیچکدام از این موارد نمی باشد ، اتخاذ اقدام مناسب ؛ راحت و آسان است . اگر نمی توانید بفهمید که بیماری پرنده چیست ، آن را در ته قفس بیمارستان که گرم است قراردهید هیچ دارویی را به او ندهید مگر اینکه طبق توصیه دامپزشک عمل نمائید .

درمان در قفس بیمارستان :

بخش اول درمان ، اعمال گرماست . بعد از اینکه متوجه بیماری پرنده شدید ، بای فورا پرنده بیمار را تنها در جایی گرم قرار دهید . البته جداسازی پرنده از پرندگان دیگر کمک میکند که اگر بیماری مسری است ، پرندگان دیگر از بیماری مصون بمانند و گرما بخش اول درمان است .البته در زمستان فرد میتواند پرنده بیمار را داخل اطاق گرم در خانه قراردهد ، اما حتی بهتر است پرنده را در جایی که درجه حرارت بین ۸۶ تا ۹۰ درجه فارینهایت_برابر با ۳۲ – ۲۹ درجه سانتی گراد است قراردهید . بهترین کار استفاده از قفس بیمارستان است .

قفس های بیمارستان را میتوان از تامین کنندگان لوازم پرورش طیور خریداری کرد بلکه حتی یک فرد همه فن حریف معمولی هم میتواند آن را بسازد . این قفس بیمارستان از یک قفس جعبه ای که در قسمت جلوی آن شیشه هست در حدود(۱۶*۱۶*۱۶ اینچ)یا(۴۰*۴۰*۴۰سانتی متر)تشکیل شده است . چهار حباب (چراغ)تنگستن ۶۰ واتی باید در سقف نصب شوند به طوری که هر کدام جداگانه کار نمایند . این کار اجازه میدهد ، دمای بیرون هر چه باشد ، درجه حرارت مناسب در قفس بوجود آید . لامپ ها توسط  یک صفحه غیر قابل اشتعال از قسمت اصلی قفس جدا شده اند . احتمالا صفحه فلزی برای این کار بهتر است . زیرا به سرعت گرما را به داخل قفس هدایت مینماید و پرنده را از نور شدید حفظ میکند .

دماسنج باید به داخل دیوار قفس نصب شود تا راحت خوانده شود . سینی کشویی پایین قفس را میتوان با کاغذ پوشاند و این کاغذها را باید روزی ۲ بار عوض نمود زیرا فضولات پرنده بیمار احتمالا عفونی هستند .

توجه :

در ارزیابی پرنده بیمار ، مهم است تا هر روز مدفوعش را کنترل کنیم . این کار می تواند ، تنها در صورتی که جنس ته قفس برای ارزیابی مناسب باشد ، انجام شود . بنابراین استفاده از حوله های کاغذی ، روزنامه و یا هر چیزی که مانع نفوذ آب میشود ،در صبح و بعد از ظهر امکان ارزیابی را فراهم می نماید.

صفحه سیمی که در بالای سینی نصب شده است ، اجازه میدهد تا فضولات داخل آن بریزند و از آلوده شدن پرنده جلوگیری میکند . با وجود اینکه شیشه کشویی جلو متحرک است ، اما راحت تر است که یک درب کوچک اضافی در یکی از قسمتهای کار گذاشته شود به طوری که بتوان آب و غذا را به پرنده داد ، مخصوصا آب ، زیرا احتمال دارد که پرنده گرم شده و خیلی تشنه شود .

تهویه :

هرچند که باید گرم نگه داشته شود ، اما نباید از تهویه مناسب محروم شود . در چنین محیط گرم و کوچکی باید هوای تازه ، بدون باد وبوران ، در جریان باشد . این کار میتواند از طریق ایجاد چند سوراخ کوچک نزدیک بالای قسمت هایی از قفس انجام شود .

نظافت :

بعد از هر باراستفاده ، باید داخل و خارج قفس بیمارستان کاملا تمیز وضد عفونی و شستشو نمود و برای فوریت بعدی آماده شود .

هشدار :

قبل از خیس کردن قفس از قطع کردن جریان برق اطمینان حاصل نمائید.

بهداشت :

هنگام پرداختن به پرندگان بیمار،مقیاس های بهداشتی دقیق ضروری هستند، بنابراین به پرندگان آب و غذای سالم و تمیز،غذای سبز تازه و غذا های آماده نرم و تازه بدهید. کثافت و فضولات را همان طور که بیشتر اوقات نیاز است،تمیز کنید و بهداشت شخصی خودتان را زیر سئوال نبرید. شما که نمیخواهید عامل شیوع بیماری از یک پرنده دیگر باشید؟

در موارد زیادی،پرنده بیمار بعد از یک مدت در قفس بیمارستان معالجه میشود و درمان دیگری نیاز نیست. وقتی گرما به پرنده میرسد،معجزه میکند.

بررسی مجدد:

اگر پرنده بهتر نشد،مجددا آن را با دقت بررسی کنید. مخصوصا به فضولاتش توجه کنید،اگر آنها رقیق و آبکی و یا شیری رنگ هستند،بنابر این احتمال بیماری روده ای خیلی زیاد است. در مورد قناری هایی که به چنین امراضی مبتلا هستند،درکمی ۲/ ۱ قطره هر۴ساعتPepto-Bismol Kaopectate و یا به اندازه سر چاقو بی کربنات سدیم (کربنات سدیم)در آب نوشیدنی معجزه می کند. اگر هنگام بررسی پرنده،آلودگی کرم های ریز را پیدا کردید ،باید بین پر ها را حشره کش مخصوص بزنید و لانه و لوازم پرنده را تمیز و ضد عفونی کنید. برای پرندگان کوچک،چندین حشره کش با مارک های تجاری برای استعمال در دسترس هستند.

اگر بعد از بررسی دقیق ، باز هم نمتوانید علت بیماری پرنده تان را تشخیص دهید باید پرنده را نزد دامپزشک ببرید . دامپزشک حاذق متخصص طیور خیلی زود بیماری را تشخیص می دهد و میتواند درمان مناسبی را اعمال نماید .

امروزه داروهای درجه یک زیادی برای تمام انواع بیماریها در دسترس هستند ، توصیه دامپزشک باید صراحتا طبق آموزش او انجام شود ،این نکته را نیز بخاطر داشته باشید استفاده دوز بیش از حد دارو ها اغلب میتواند  خطرناکتر باشد حتما طبق توصیه دامپزشک معالج دارو را مورد مصرف قرار دهید.

نگهدارنده محترم:از درمانهای خود سرانه و تجویز های غیر اصولی دارویی برای حیوانات به شدت پرهیز نمایید هرگونه  اشتباه در تشخیص میتواند باعث ایجاد عوارض جبران نشدنی دیگر گردد.

هشدار:در راستای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی و تمامی گونه های جانوری  از رها سازی هرگونه حیوانات بیمار وغیر بومی در طبیعت ازاد به شدت پرهیز نمایید,در صورتی که قادر به نگهداری و درمان نیستید میتوانید با اداره محیط زیست  محل سکونت خود تماس حاصل نموده تا اقدامات لازم از طریق ماموران خدمتگذار این نهاد بدونه هیچ چشم داشتی اتخاذ گردد.

هموطن عزیزو گرامی :در حفظ و نگهداری منابع طبیعی و جانوری ودرراستای ارتقا زندگی بهتر برای همه مخلوقات خدا دلسوزانه کوشا و سخاوتمند باشید.تیم تحقیقاتی سایت ۶۰۱۹ از طرف خود و کلیه حافظان محیط زیست بخاطر این حس مسئولانه شما کمال تشکر را دارند( موفق و پیروز باشید)

نشر این مطلب بدونه ذکرنام منبع و نام تیم تحقیقاتی سایت۶۰۱۹ نشان از عدم رعایت فردی شما به حقوق دیگران است و درصورت رویت نشر بدونه نام منبع پیگیری های لازم مبذول خواهد شد با تشکر از توجه ویژه شما