آموزش حمام کردن پرنده خانگی و زینتی
هیچ قانون مستعدل و حاضر و آماده ای وجود ندارد که به درستی نشان دهد یک پرنده در چه زمانی نیاز به حمام کردن دارد. برخی پرندگان ممکن است از هفته ای یکبار حمام کردن لذت ببرند و دائما منتظر فرارسیدن لحظه ی حمام کردن باشند. با وجود اینکه حمام کردن، یک رفتار مهم و ارزشمند برای سلامت پوست و پرها است، اما در مورد پرندگان خانگی، یک مسئله ی حیاتی نیست؛ اثبات این حرف، بعضی از پرندگان خانگی هستند که هرگز حمام نمی کنند.البته گفته نمی شود که به پرنده اجازه ندهید که حمام کند. اتفاقا حمام کردن منظم قابل توصیه است. به پرنده اجازه بدهید که گاهی از حمام کردن لذت ببرد، اما اگر پرنده تمایل به شرکت کردن مرتب در این برنامه ندارد، او را دچار استرس نکنید. حمام کردن باید برای پرنده یک تجربه ی بسیار جالب باشد و شیرین باشد,نه یک تجربه ی بد و تلخ.
چرا حمام کردن برای پرنده گان زینتی و خانگی مفید است:
حمام کردن، یک فعالیت سالم و طبیعی برای پرندگان است. حمام کردن پرنده را تحریک به پرآرایی می کند که این مسئله باعث می شود که آلودگی ها، شوره ها و بقیه ی ذرات از پرها پاک بشود.
پرندگان بعد از یک حمام خوب وایده ال وپس از خوشک شدن و پرآرایی پس از آن، خرسند و خوشحال به نظر می رسند و با نشاطی بیشتر به جست خیز می پردازند.
در حین حمام کردن، پرنده پرهای خود را پف گونه می کند تا از این طریق بتواندآب را به پوست بدنشان نیز برسانند. پرهای بیشتر گونه ها تا حدودی ضد آب هستند ، بنابراین مقداری طول می کشد تا آب بتواند پرها را خیس کند,در این صورت آب روی پر خشکمی غلطد و مانند دانه های تسبیح سر می خورد. وقتی پرها خیس شد، پرنده پرها را بین منقارش می گیرد و قسمت Barb و Barbules پر را مانند یک زیپ به حالت طبیعی بر می گرداند.
طوطی ها ترشحات غده ی یوروپیجیال را با منقارشان بر می دارند و به پرهای خود می مالند. (Uropygial gland واقع در سطح پشتی راس دم است.) البته همه ی پرندگان این غده را ندارند و برای مثال طوطی های آمازون و مــاکا های هیاسینت، این غده را ندارند. این ترشح، حاوی خواص ضدمیکروبی است، تا حدی باعث ضد آب شدن پرها می گردد و دارای پیش ساز های وایتامین D نیز است. وقتی پرنده در مقابل اشعه ی ماوراء بنفش (به خصوص UVB) قرار می گیرد، پیش ساز های وایتامین D که قبلا به وسیله ی پر آرایی بینابین پر ها قرار گرفته بودند، به وایتامین D3 تبدیل می شوند که در پرآرایی های بعدی توسط پرنده خورده می شوند و به مصرف می رسند. وایتامین D3 برای بهره برداری مناسب از کلسیم، مورد نیاز است.
اگر پرنده شما علاقه ای به حمام کردن ندارد این روش را امتحان کنید
بعضی از پرندگان خانگی ممکن است با ایجاد شرایط عادی، آمادگی حمام کردن را پیدا نکنند. یک ترفند کوچک وجود دارد که برای بسیاری از پرندگان جواب می دهد. صبر کند تا یک رعد و برق و طوفان شدید شروع بشود، از آن هایی که قطرات باران روی شیشه می ریزد و صدای طوفان شنیده می شود.( در این شرایط برای پرنده یک ظرف کم عمق که آب نیم گرم در آن ریخته اید قرار بدهید و یا، با یک اسپری آب گرم را با ملایمت روی پرنده بپاشید.(نباید آب وارد گوش و چشم و بینی بشود.) فروشگاه های لوازم بهداشتی-آرایشی، معمولا اسپری های با سری بسیار باریک دارند که برای پرندگان کوچک مناسب است. باران شدید بسیاری از پرندگان را تحریک به حمام کردن می کند. پرندگانی که از حمام کردن تنفر دارند، ممکن است فقط در زمانی که باران شدید می بارد حمام کنند یا بعد از چند جلسه ی اینچنینی، ترس آن ها از حمام کردن بریزد و در روز های آفتابی هم حمام کنند.
اگر پرنده ی شما کلا با حمام کردن مخالف است، گزینه های مختلف را امتحان کنید. برخی پرندگان دوست دارند در ظرف آبخوری خود حمام کنند، برخی دوست دارند در یک کاسه کم عمق که حدود ۲ سانتی متر آب نیم گرم کف آن ریخته شده حمام کنند (مراقب باشید با ریختن آب زیاد در کاسه پرنده را غرق و خفه نکنید!) و بعضی از پرندگان به خصوص پاراکیت های کوچک (مثل باجریگار یا همان مرغ عشق معمولی)، ترجیح می دهند که با غلت زدن و مالیدن خودشان به برگ ها یا علف های خیس که در کف قفس گذاشته اید حمام کنند.(مثل یک برگ کاهوی شسته شده ی خیس) البته یکی دیگر از روش های مورد علاقه پرندگان هم آب بازی کردن زیر یک شیر آب که با سرعت و شدت بسیار کم جریان دارد، است و در نهایت استفاده کردن از خود دوش حمام نیز روشی دیگر است. (در تمام این روش ها باید مراقب پرنده باشید تا زیاده روی در خیس کردن پرنده صورت نگیرد و پس از آن پرنده در جای گرمی باشد تا به خوبی خشک شود و بیمار نشود.)
طریقه خشک کردن پرنده بعد از استحمام
پرندگان خودشان به طور طبیعی خشک می شوند. وقتی پرنده خیس است، او را در یک محیط گرم و خشک و به دور از جریان هوا قرار بدهید تا پرآرایی کند و خشک شود. (توجه داشته باشید که اصلا نباید اجازه بدهید پرنده در معرض جریان هوا قرار بگیرد.) برخی افراد ترجیح می دهند که پرنده را در شریطی که هوای بیرون خیلی سرد است، حمام نکنند. اما، یک حمام گرم شده و بخار کرده(بیش از حد بخار نکند و مکان مورد نظر حمام منزلتان نباشد که میتواند باعث فاجعه گردد!)، محیط خوبی برای حمام کردن و خشک شدن پرنده در فصل های سرد است تا در همانجا خشک شود و پرآرایی کند. رطوبت بالای محیط برای سیستم تنفسی پرنده، به خصوص بخش های بالایی آن که متشکل از سینوس ها و سوراخ های بینی است نیز، بسیار مفید است.
پرنده سالم می تواند دماهای گوناگون را تحمل کند و این در مورد یک پرنده ی سالم خیس هم صادق است. اما برای پیش گیری از یخ کردن پرنده، توصیه نمی شود و نباید پرنده را در محیط سرد که به دمای آن عادت ندارد و برای پرنده مناسب نیست، حمام کنید.
پرنده ی خانگی را باید با چه آبی و چه دمایی استحمام داد:
برای پرندگان سالم با پوشش و پرهای طبیعی، آب نیم گرم با دمای نسبتا گرم-ولرم، معمولا خوب است و دمای آب باید جوری باشد که برای حمام کردن خودتان و پرنده مناسب باشد.(از ابهای دارای کلر جهت استحمام پرندگان استفاده ننمایید)
آب معدنی (با دمایی که ذکر شد)، انتخاب مناسبی است؛ اما آب مقطر، به دلیل اینکه فاقد املاح ، نمک ها و یون ها است، قابل توصیه نیست.
برخی اسپری های تجاری و آبپاش ها که برای تمیز کردن پوشش بدن پرنده تولید شده اند، به نظر می رسد که بی ضرر باشند و بتوانند به جای آب و به صورت اسپری برای پرنده استفاده شوند. برخی از این محصولات برای استفاده ی طوطی هایی که غبار پر زیادی دارند، مانند کاکاتیل ها (عروس هلندی) و کاکاتو ها، مناسب نیستند و روی بسته بندی آن ها درج نشده که برای این پرندگان مناسب است. پیش از مصرف هرگونه محصولی، حتما برچسب و مندرجات روی بسته بندی را با دقت زیاد بخوانید و همچنین با دامپرشک پرنده خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این محصول برای پرنده ی شما امن است. محصولات ضد کنه یا آن هایی که محتوی دارو یا حشره کش هستند اصلا قابل توصیه نیستند. اگر احساس می کنید پرنده شما دچار مشکلات پزشکی است و کنه یا مشکل خاصی دارد، برای تشخیص دقیق و انتخاب درمان موثر،فقط با دامپزشک متخصص در امور پرندگان زینتی مشورت کنید.
همین مسائل در مورد پرندگانی که دارای مشکلات پرها مانند پرهای شکسته,پرهای جویده شده، پرهای کنده شده ناشی از پرکنی، خطوط استرس و یا پرهای غیر عادی هستند، نیز صدق می کند. در واقع در مورد این پرندگان هم باید همیشه، پیش از اقدام به خوددرمانی و استفاده از راه حل های خانگی یا محصولات تجاری، با دامپزشک پرندگان مشورت کنید. زیرا حل تمامی این حالات، نیاز به تخصص و تبحر یک دامپزشک پرندگان خواهد داشت.
اگر پرهای پرنده با مواد سمی تماس پیدا کند، با مراجعه به دامپزشک پرندگان، دامپزشک ممکن است پرنده را در آب با مقداری صابون چربی زدا (مایع ظرفشویی) فرو ببرد تا این مواد شیمیایی از بین برود. ( بعد مجددا پرنده را با آب معمولی آبکشی می کند تا اثری از کف و مواد شوینده بین پرها باقی نماند و در پرآرایی های بعدی موجب مسمومیت پرنده نشود و ضمنا سر و چشم ها و بینی و گوش پرنده نیز به هیچ عنوان نباید با مواد شیمیایی مانند مایع ظرفشویی تماس پیدا کند.) بعد از حمام کردن پرنده با یک ماده شوینده، ممکن است ماه ها طول بکشد تا پوشش پرنده به حالت طبیعی خود باز گردد؛ بنابراین، برای پرنده ای که به رنگ، چسب، روغن یا گریس، واکس یا هر ماده دیگری که به پر می چسبد، آغشته شده است،این باید آخرین راه حل باشد. در صورت امکان، بهتر است به جای اینکه کل بدن پرنده را در یک نوبت با مواد شوینده تمیز کنید، نقاط آلوده را به صورت مجزا پاک کنید و از یاد نبرید پاک کردن مواد شیمیایی که به پر پرنده ریخته را با مشورت و مراجعه به دامپزشک پرندگان پاکسازی نمایید. در شرایط عادی و برای حمام کردن عادی هیچ نیازی به استفاده از هیچگونه مواد شوینده ای نیست و همانطور که بالاتر ذکر شد، باید از آب معمولی با دمای مناسب استفاده کنید و تا زمانی که پرنده به خوبی خشک نشده است او را از محیط گرم و بسته خارج نکنید و زمانی که پرنده در محل گرم در حال خشک شدن است مطمئن شوید از لای درب یا سایر جاها، در معرض جریان هوا نباشد و باد نخورد.
هموطن عزیز و گرامی :در حفظ و نگهداری منابع طبیعی و جانوری ودرراستای ارتقا زندگی بهتر برای همه مخلوقات خدا دلسوزانه کوشا و سخاوتمند باشید. تیم تحقیقاتی سایت ۶۰۱۹ از طرف خود و کلیه حافظان محیط زیست بخاطر این حس مسئولانه شما کمال تشکر را دارند( موفق و پیروز باشید)
کاربران گرامی:احترام به حقوق شهروندی در همه جا نشانه شخصیت والای شما وعاملی برترویج فرهنگ سازی صحیح خواهدبود
طبق وظیفه ذاتی وهمچنین رعایت محفوظ بودن اصلیت مطلب برای نویسنده و مترجمین در سایت تخصصی۶۰۱۹ و بنا به درخواست مترجم متن هرگونه کپی برداری از این مطلب بدونه ذکر نام و منبع ایشان با مندرجات زیر جایز نیست
www.birdchannel.com/bird-diet-and-health/bird-grooming/know-when-to-bath-bird.asp
نویسنده: دامپزشک پرندگان و حیوانات خاص، دکتر مارگارت
مترجم : مجید ابن النصیر، دانشجوی دکترای عمومی دامپزشکی، دانشگاه تهران
avian-vet.blogfa.com