روش تشخیص بیماری آنفلوآنزای طیور
در موارد حاد و فوق حاد بیماری، تشخیص اولیه با مشاهده و دقت در علایم بالینی و آثار کالبد گشایی تا حدودی امکان پذیراست. نمی توان با تکیه بر این عوامل به وجود بیماری پی برد و تشخیص قطعی بیماری نیازمند تشخیص آزمایشگاهی می باشد
تست تشخیصی آزمایشگاهی بوده و با جداسازی ویروس و انجام آزمایش های سندرمیک قابل تشخیص است
۱- آزمایش الایزا (ELISA)
۲- آزمایش ایمونودیفیوژن ژل آگارز (AGID)
۳- آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون (HI)
۴- آزمایش ایمونوفلورسانس (IF)
۵-روشRT-PCR
اصلی ترین راه انتقال، جابه جایی فضولات آلوده به ویروس می باشد.شواهد کمی دال بر انتقال ویروس از انسان به انسان (به ویژه سویهH5N1) وجود دارد، موارد نادری که مربوط به کارکنان بیمارستان بود و مراقبت از بیماران فوق را به عهده داشتند، مشاهده شد (لازم به ذکر است که هنوز چگونگی ابتلای این افراد به درستی مشخص نشده است). توجه به این نکته ضروری است که محصولات پرندگان آلوده از قبیل گوشت و تخم مرغ نیز نباید مصرف شود.
افراد درمعرض خطر ابتلا به آنفلوانزا
*تماس های شغلی مرتبط با طیور و ماکیان، مشاغل در معرض خطر شامل: کارگران شاغل درمزارع پرورش ماکیان اهلی مثل (مرغداری ها,پرورش اردک,بوقلمون و شتر مرغ) و خوک، سایر کارگران فعال در مزارع ماکیان اهلی شامل افرادی که آنها را می گیرند ودر قفس می گذارند، یا پرندگان را حمل می کنند، و کسانی که پرندگان مرده را معدوم می کنند، افرادی که درمغازه های فروش حیوانات زنده کار می کنند.
*آشپزها و مشاغل مشابه که با ماکیان اهلی زنده یا اخیراً کشته شده سر و کار دارند.
*فروشندگان پرندگان دست آموز
*دامپزشکان دامپروران و شاغلین در صنعت طیور
*افرادی که در آزمایشگاه هایی که نمونه ها برای ویروس های آنفلوانزای A/H7 , A/H5 بررسی می شوند، فعالیت دارند.
*کارکنان مراقبت های بهداشتی
*افراد ساکن در مناطقی که مرگ ماکیان خانگی و پرندگان وحشی بیش از حد مورد انتظار در محدوده سکونت انها اتفاق افتاده است.
علائم بیماری
شروع ناگهانی بیماری
تلفات بدون نشانی (حالت برق گرفتگی)
افزایش فزاینده تلفات حتی تا ۱۰۰%
علائم تنفسی حاد
گسترش سریع بیماری در گله
سیانوره شدن تاج و ریش و ساق پا
ترشحات چشمی و بینی
کاهش اشتها
علائم عصبی
اسهال
پیشگیری و کنترل بیماری آنفلوآنزای طیور با رعایت کامل ایمنی فردی و گروهی
کنترل بیماری باید با دقت و رعایت نکات ایمنی فردی وگروهی به صورت کاملا مدیریت شده انجام گیردکه شامل جلوگیری از ورود ویروس به گله و همچنین ممانعت از انتشار ویروس در گله می باشد،که اماکن مهار را امکان پذیرتر می نماید. جهت این امر، آموزش مرغداران در رابطه با چگونگی ورود ویروس به داخل گله، چگونگی انتشار در گله و روش های پیشگیری از ورود و انتشار ویروس الزامی است. مهمترین عملکرد جهت پیشگیری، اقدامات مربوط به امنیت زیستی (Biosecurity) می باشد. ابتدایی ترین راهکار جهت این اقدامات، جلوگیری از برخورد مستقیم و غیرمستقیم میان مخازن و حاملین طبیعی بیماری آنفلوآنزای طیوراست. همچنین تجهیز کردن مکان های پرورش طیور به لوازم مهار و معدوم سازی در صورت بروز حادثه برای سرعت بخشی در مهار بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است.دادن اموزش تشخیصی و مهارتی مبارزه با بیماری های مشترک بین طیور به صورت یاد آوری در طول کل سال برای کلیه پرسنل و کارگرانی که در محل پرورش مشغول به کارند باعث میگردد که در زمان حادثه با کمترین هزینه و بهترین نحوه بیماری را مهار کنید و از شیوع بیشتر آن جلوگیری نمایید
کنترل آنفلوانزای پرندگان
مهمترین اقدام کنترلی شامل معدوم کردن سریع کلیه پرندگان بیمار یا تماس یافته با بیماری است، دفع مناسب لاشه ها و قرنطینه کردن با رعایت کلیه نکات ایمنی زیستی آن و ضدعفونی کردن مرغداریها و کلیه لوازم مرتبط در کمترین زمان اولیه بهترین گزینه می باشد. لازم به ذکر است که ویروس مزبور در عرض ۳ ساعت در دمای ۵۶ درجه سانتیگراد یا نیم ساعت در دمای ۶۰ درجه سانتیگرادفعالیت خود را از دست می دهد.
لازم به ذکر است که جا بجایی مقدار یک گرم از کود آلوده به هر شکلی شدیداً بیماریزای خطر ناک است که حاوی مقدار زیادی ویروس آنفلوانزای پرندگان خواهد بودکه در صورت جابجایی قادر به آلوده کردن حدود یک میلیون مرغ، میباشد
یکی دیگر از اقدامات کنترلی مهم این بیماری در بین پرندگان، محدودیت جابجایی پرندگان در داخل کشور و یا بین کشورها میباشد.
کنترل ورود و خروج پرندگان در منطقه تحت حافظت(حداقل به شعاع ۵ کیلومتر) و منطقه مراقبت(حداقل به شعاع ۱۰ کیلومتر) در اطراف محل آلوده باید تعیین و اعلام گردد.منطقه های مشخص شده حداقل تا ۳۰ روز بعد از پاک سازی و ضد عفونی کامل و تا زمان اطمینان قطعی باید از هرگونه مورد مشکوک به انتقال ویروس محافظت شوند.
به نظر می رسد جلوگیری از تماس های ماکیان اهلی با پرندگان وحشی و بویژه پرندگان آبزی باعث پیشگیری از انتشار ویروس های بیماریزا در بین پرندگان اهلی می گردد. ضمناً مشخص شده است که استفاده این پرندگان از منابع مشترک آب، یکی از راههای انتقال حتمی ویروس است. زیرا این آب ها به وسیله فضولات پرندگان وحشی، آلوده گردیده و به آسانی باعث انتقال ویروس به پرندگان اهلی می گردد.
آنفلوآنزای فوق حاد HPAI) H5, H7)
در صورت مرگ و میر ناگهانی و سریع، جراحات واضح و مشخصی مشاهده نمی شود.
در صورت مشاهده، هرگونه جراحات موجود این مواردرا با رعایت نکات ایمنی و بهداشتی بررسی کنید:
۱- ضایعات ادماتوز به همراه پرخونی، خونریزی، تغییرات ترشحی و نکروتیک با درجات مختلف (به طور مثال حضور کانون های نکروزه در لوزالمعده، طحال، قلب و گاهی در کبد و کلیه ها)
۲- خونریزی واضح در اپیکارد، عضلات سینه و اطراف بطن ها
۳- اکیموز در احشا
۴- پتشی بر روی سطوح مختلف سروزی و مخاطی به ویژه در مخاط پیش معده نزدیک محل اتصال به سنگدان
۵- نکروز واضح، پرخونی و خونریزی در ساق پا
۶- آتروفی بورس، کلواک و تیموس
۷- متراکم شدن ریه ها به همراه خونریزی و گاهی حضور پنومونی بینابینی منتشر
۸-گهگاه حضور ضایعات کلیوی به همراه رسوب اورات
دوره کمون
•این بیماری در اشکال مختلف متفاوت است و به عواملی همچون تیپ ویروس، حدت ویروس، راه آلوده شدن، دزویروس، آلودگی های همراه با بیماری، جنس و سن و گونه پرندگان، عوامل محیطی مانند گرد وغبار و آمونیاک بستگی دارد.
در شکل انفرادی، این دوره از چند ساعت تا ۳ روز و در گله حدود ۱۴ روز به طول می انجامد.
علایم کالبد گشایی
جراحات، بسیار متنوع می باشد که بسته به گونه های مختلف طیور، محل و شدت ضایعات، نوع، شدت و بیماریزایی ویروس، آلوده کننده و حضور عوامل بیمازیزای ثانویه، در اشکال مختلفی قابل مشاهده است.
راه های انتقال بیماری آنفلوآنزای طیور
انتقال ویروس از پرندگان آبزی وحشی به پرندگان اهلی به ویژه خانواده ماکیان ( مرغ ها، بوقلمون ها، مرغ شاخدار، بلدرچین و…) صورت می گیرد. این بیماری از طریق ترشحات تنفسی و مدفوع دفع شده از پرندگان آبزی و همچنین پرندگان اهلی آلوده، به انسان منتقل می شود.
مخزن اصلی و اولیه بیماری برای سایر گونه ها، که میزبان طبیعی ویروس آنفلوآنزا نیز هستند، پرندگان مهاجر آبزی به ویژه اردک وحشی می باشند، که این پرندگان فاقد هر گونه علایم بالینی بوده، ویروس در روده های پرنده تجمع یافته، از راه مدفوغ دفع می شود. این ویروس به مدت طولانی به ویژه در درجه حرارت های پایین در مدفوع زنده می ماند. تماس مستقیم با پرندگان اهلی حساس موجود در واحدهای پرورش، از طریق دفع ترشحات تنفسی، ملتحمه و مدفوع آلوده به ویروس پرندگان وحشی، باعث انتقال بیماری خواهد شد. از راه های دیگر انتقال آلودگی، آب آشامیدنی و غذای طیور است.
منبع : ۲۱۱۸۱٫۰جنجالی